ALMA UIT BEDUM.
Er zijn 6 verschillende bloeiende geslachten Alma, waarvan 2 uit Bedum en 4 uit Friesland.
Op déze website gaat het in hoofdzaak over de rooms-katholieke familie Alma uit Bedum,
oorspronkelijk uit Spijk.
De oudste tot nu toe bekende voorvader is Jacob Peters (ca. 1655-na 1684) te Spijk (uit
onderzoek van Richard Paping).
De stamvader is Jacob Pieters (1721-na 1772), landbouwer te Den Andel.
De huidige naamdragers stammen af van Jacobus Tjaarts Alma (1836-1902) en Catharina Hero
Bot (1840-1889) te Uithuizen (zie onderstaande foto’s uit de verzameling van Ron Cancilla uit de
VS).
Jacobus Tjaarts Alma (1836-1902) en Catharina Hero Bot (1840-1889).
De naam Alma is in 1811 aangenomen en ontleend aan de boerderij en voormalige borg Alma te
Bedum, waarvan Pieter Jacobs (ca. 1685-1731, vader van de stamvader) eigenaar en bewoner
was.
BOERDERIJ EN VOORMALIGE BORG ALMA TE BEDUM.
Mr. A.J. Feith (b) geeft een korte geschiedenis van deze boerderij en voormalige borg Alma:
Alma of Allema is de naam van een oud Ommelander geslacht, waarvan een aantal leden
den naam Heralma voeren. Er zijn in de Ommelanden meer „edele heerden", die den
naam Almaheerd dragen. Omstreeks 1600 behoorde het huis Alma onder Bedum aan het
geslacht Jarges. In het begin der 17 de eeuw huwde Anna Jarges toe Alma met Johan
Lewe. Hij werd daardoor „heer op Alma" en huwde in 2
de
huwelijk met Teteke Jarges.
Deze, weduwe geworden, hertrouwde in 1637 met den frieschen jonker Philippus van
Wijtsma, weldra zich betitelende Wijtsma op Alma. Toen zij opnieuw weduwe was
geworden, verkochten hare crediteuren in 1675 de borg Alma aan den majoor Gerlacus
Verrucii. Deze was in het jaar te voren tevens eigenaar geworden van de naburige borg
Schultinga en schijnt het huis Alma te hebben teruggebracht tot eene boerenplaats. Bij
gelegenheid van den verkoop door Dorothea van Walta, wed. Verrucii, in 1695 wordt nog
van „de borg Allema" gesproken; in 1707 echter woonde er Cornelske Ubbes, wed. van
Arent Heres, terwijl ook Alma niet meer als borg op de 18
de
eeuwsche kaarten voorkomt.
Tot aan 1683 bleef aan het huis Alma het vergeven der halve St. Peterspraebende in de
kerk te Bedum verbonden.
Zoals we later zullen zien, is Cornelske Ubbes de schoonmoeder van Pieter Jacobs (mijn directe
voorouder) die op ALMA gaat wonen als hij trouwt met Trijntje Arents (de dochter van Cornelske
Ubbes). Hij gaat zich dan Pieter Jacobs van Allema noemen, zoals onder meer blijkt uit de tekst
op de onderstaande grafsteen uit de Walfriduskerk te Bedum:
Op deze foto (b) staan 2 teksten en een wapen.
De eerste tekst betreft het overlijden van Arent Heres, de schoonvader van Pieter Jacobs van
Allema:
ANNO 1703, DEN 12 FEBERUARI, IS DE E. ARENT HERES IN DEN HEEREN GERUST, WYNS SELE GODT
GENADIGH SY, INT LEVENT GEWONT OP ALMA. AETATTS SUAE 40. (b)
Arent Heres is dus 40 jaar geworden.
De aanvullende tekst luidt:
LAEDT LOPEN, DIE LOPEN LUST
ICK LEG HYER IN RUST
ICK BEN GESLAGEN NEDER
ALS GOODT BELIEFT, SOO RYSE ICK WEDER
De tweede tekst betreft het overlijden van Pieter Jacobs van Allema zelf:
ANNO 1731, DEN 23 MAIUS, YS DE EERBAREE E. PIETIER JACOBS VAN ALLEMA IS IN HEEREN
GEERUST. (b)
Onderstaande tekening van Stellingwerf (b) geeft een indruk hoe de voormalige borg Alma er
eens heeft uit gezien.
Ik heb twee advertenties teruggevonden betreffende het voornemen van een openbare
verkoping van ‘ALMA’.
De eerste advertentie is geplaatst in de ‘Opregte Groninger Courant’ van 4 oktober 1763:
Het is mij nog niet duidelijk hoe de verkoop is afgewikkeld, want op 23 december 1768 leggen
de voorstanders van Catharina Jans (kleindochter van Pieter Jacobs van Allema en Trijntje
Arents) verantwoording af over het beheer van de nalatenschap van de moeder van Trijntje en
haar minderjarige zuster en broer (b).
In deze nalatenschap wordt onder meer vermeld:
‘de boerenplaats Alma onder Bedum getaxeerd op f 4000’.
Een volgende advertentie is geplaatst in de ‘Groninger Courant’ van 31 januari 1797:
Maar op 2 jan. 1823 vinden we bij de scheiding van de nalatenschap in de boedel van Harmannus
Nicolaus de Lange en Bauke Jans (zus van Catharina en kleindochter van Pieter Jacobs en Trijntje
Arents):
‘de eigendom van een behuisde plaats land onder Bedum aan de Woldijk gelegen, Alma
genaamd, onder beklemming in gebruik bij Bette Lammerts Alma, jaarlijks voor f 160,
geschat op f 3200’(b)
Sinds de advertentie in 1793 zijn eigendom en huur kennelijk nog niet veranderd, de getaxeerde
waarde is wel verlaagd.
Deze Bette Lammerts is gedoopt te Noordwolde op 11 februari 1770 als zoon van Lammert Bettes
en Anje Olcherts en overleden in Zuidwolde op 6 april 1855.
Net als Pieter Jacobs heeft ook Bette Lammerts zich ‘Alma’ genoemd naar deze boerenplaats.
Hij liet het onderstaande schilderij maken in 1818.
Rechts boven aan het schilderij staat boven het kompas een kleine afbeelding van het wapen op
de grafzerk van Arent Heeres en Pieter Jacobs van Allema.
Het wapen op de grafzerk staat in uitgewerkte vorm op de site van het CBG.
Het is sinds 17 juni 2008 geregistreerd voor alle naamdragende nakomelingen van deze Bette
Lammerts Alma.
Maar deze Bette Lammerts Alma stamt niet af Pieter Jacobs van Allema.
Hij is de stamvader van de tweede familie Alma uit Bedum.
Deze familie is Nederlands Hervormd.
Het wapen op de grafzerk van
Arent Heeres en
Pieter Jacobs van Allema.
Kaart der bouw en weylanden van B.L. Alma te Bedum, de Oude Borg ALMA genaamd (b)
Mr A.J. Feith
De Ommelander Borgen en haar bewoners
in de 17e en de 18e eeuw, BV Foresta
1979 (herdruk van de uitgave van 1906),
Groningen, pag 72-73
Beschikbaar gesteld door Dhr.
G.J.D. Visser, huidige
bewoner van ALMA te Bedum
A. Pathuis, Groninger
gedenkwaardigheden,
1977, [813]
A. Pathuis, Groninger
gedenkwaardigheden,
1977, [817]
GrA r.a. Huns., inv. nr. 367, fol. 120v
en Boelens, pag. 1423
GrA notarissen, standplaats 9,
inv. nr. 34, akte nr. 1. en
Boelens, pag. 1430
Foto beschikbaar gesteld
door Dhr. G.J.D. Visser,
huidige bewoner van ALMA
te Bedum.