NOORD-BRABANT Het hertogdom Brabant wordt formeel opgericht  in 1183/1184, met de verheffing van het landgraafschap Brabant (tussen Dender en Zenne) tot hertogdom ten gunste van Hendrik I van Brabant. In 1430 komt Brabant als één van de Bourgondische Nederlanden onder  heerschappij van de hertogen van Bourgondie, die hun residentie kiezen in Brussel.

Maria van Bourgondie wordt, na de dood van haar vader Karel de Stoute in 1477, hertogin van Bourgondie. Zij trouwt met Maximiliaan van Oostenrijk, die na de plotselinge dood van Maria in 1482 optreedt als regent. De ‘Bourgondische Nederlanden’ worden de ‘Habsburgse Nederlanden’. Na de troonsafstand door Karel V (kleinzoon van Maria) in 1555 wordt hij opgevolgd door zijn zoon Filips II. Omdat Filips II in de eerste plaats koning van Spanje is, wordt sinds zijn aantreden doorgaans gesproken van de ‘Spaanse Nederlanden’. Nadat keizer Karel V in 1543 het hertogdom Gelre had ingelijfd was een min of meer aaneengesloten en afgerond geheel van landsheerlijkheden ontstaan. Alleen in het zuidelijke deel vormde het prinsbisdom Luik nog een grote enclave. Dit geheel  wordt ook wel aangeduid als de ‘Zeventien Provincien’. Als de 80-jarige oorlog in 1648 wordt beeindigd met de Vrede van Munster, worden deze Zeventien Provincien verdeeld in de Noordelijke Nederlanden (de Republiek der Zeven Verenigde Provincien) en de Zuidelijke Nederlanden. De grens tussen de Republiek en de Zuidelijke Nederlanden (zie rode lijn in nevenstaande kaart) wordt bepaald door de frontsituatie op dat moment tussen de Nederlandse opstandelingen en de Spanjaarden. De grens  verdeelt ook het hertogdom Brabant in twee delen. Het noordelijke deel komt in grote lijnen overeen met onze huidige provincie Noord-Brabant. Een belangrijk indirect gevolg van dit verdrag is het feit dat het Nederduits- Gereformeerde geloof de staatskerk van de Republiek wordt. Alle katholieke goederen vervallen aan de overheid: niet alleen kerken en kapellen, maar ook kloosters en hun bezittingen. De katholieken moeten tot 1795 gebruikmaken van zogenaamde 'schuilkerken': ze mogen wel diensten houden, maar niet in gebouwen die aan de buitenkant als kerk herkenbaar zijn. (Zie ook de pagina over Groningen.) In 1795 wordt Brabant ingelijfd bij Frankrijk en vanaf 1815 is Brabant een deel van het Verenigd koninkrijk der Nederlanden (Het huidige Nederland, Belgie en Luxemburg samen). Willem I legt op op 21 september 1815 de grondwettelijke eed af als Koning der Nederlanden. Het verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1, 2 en 3) blijft bestaan tot 1830. In 1830 scheiden de Zuidelijke Nederlanden zich af. Het zou nog tot 1839 duren voordat koning Willem I het nieuwe België erkent. Omdat Maastricht en Luxemburg echter bezet blijven door de troepen van de koning, eist Willem Limburg en Luxemburg. Hij krijgt het oostelijke deel van Limburg (2) en het Duitstalige deel van Luxemburg (5). Bij het Verdrag van Londen (1867) wordt Luxemburg in feite onafhankelijk, hoewel het land nog wel in personele unie met Nederland verenigd blijft  (Huis Nassau-Weilburg). Aan de personele unie met Nederland komt een einde in 1890, het jaar waarin koning Willem III overlijdt zonder een mannelijke opvolger na te laten. Wilhelmina wordt dan koningin van Nederland en Adolf van Nassau-Weilburg de nieuwe groothertog van Luxemburg. Het Waalse deel van Luxemburg (4) komt in 1839 bij België. Daarmee zijn de huidige grenzen van Nederland, Belgie en Luxemburg in grote lijnen bepaald, evenals de grenzen van onze huidige provincie Noord-Brabant.

De huidige provincie Noord-Brabant.